ویروس کرونا؛ چگونه به زندگی عادی خود در جامعه ادامه دهیم؟

شاید تاکنون از خود پرسیده باشید چگونه می‌‌توانیم در شرایط همه‌‌گیری بیماری ناشی از کروناویروس به زندگی اجتماعی خود ادامه دهیم؛ پرسشی که پاسخ آن به رویکرد ما در پیاده‌‌سازی اصل دوری‌‌گزینی اجتماعی بازمی‌‌گردد.

با گسترش دامنه‌‌ی همه‌‌گیری بیماری کووید ۱۹ (COVID-19)، بسیاری از سازمان‌ها و نظام‌‌های بهداشتی کشورهای جهان شروع به تدوین مقررات جمعی باهدف کنترل یا کاهش سرعت انتشار بیماری کرده‌‌اند. در همین راستا، اخیرا مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌‌ها (CDC) در ایالات متحده دستورالعملی باعنوان «استراتژی‌‌های مهار اجتماعی» تهیه دیده است که در آن توصیه‌‌هایی در ارتباط‌‌با موضوع «دوری‌‌گزینی اجتماعی» به‌‌چشم می‌‌خورد.

دوری‌‌گزینی اجتماعی چیست؟

دوری‌‌گزینی اجتماعی (Social distancing)، واژه‌‌ای مصطلح در علم همه‌‌گیری‌‌شناسی است که به تلاش آگاهانه برای کاهش ارتباطات نزدیک میان افراد باهدف قطع زنجیره‌‌ی انتقال ویروس در جامعه دلالت دارد. اما این اصطلاح علمی برای افراد عادی جامعه چه معنا و مفهومی خواهد داشت؟ چگونه می‌‌توان دوری‌‌گزینی اجتماعی را برای یک زن یا مرد در جامعه با تمام نیازهای عرفی و اجتماعی‌‌اش تعریف کرد؟

دوری‌‌گزیدن اجتماعی به تلاش آگاهانه برای کاهش ارتباطات نزدیک میان افراد باهدف قطع زنجیره‌‌ی انتقال ویروس در جامعه دلالت دارد .

واقعیت این است که حتی دقیق‌‌ترین دستوالعمل‌‌ها نیز هنگام پیاده‌‌سازی در عمل با مشکلات عدیده‌‌ای مواجه می‌‌شوند. پرسش‌‌های بسیاری در ذهن ما به‌‌عنوان افراد یک جامعه‌‌ی درگیر بحران همه‌‌گیری شکل گرفته است که پاسخ به آن‌‌ها اصلا کار ساده‌‌ای نیست. پرسش‌هایی از قبیل اینکه آیا از همین امروز باید تمامی قرارهای مهم کاری و غیرکاری خود لغو کنیم؟ آیا باید امکان حضور در یک مراسم عروسی را که برای چند هفته‌‌ی دیگر برنامه‌‌ریزی شده است، کاملا منتفی بدانیم؟ اگر در پس چندین روز دوری‌‌گزینی از سایر افراد، اکنون احساس تنهایی شدید و غیرقابل‌‌تحملی می‌‌کنیم، نمی‌‌توانیم به پدر، مادر یا یک دوست سر بزنیم تا کمی با او صحبت کنیم؟ و بالاخره اگر در شرایط خودقرنطینگی کامل به‌‌سر می‌‌بریم، آیا حتی نمی‌‌توانیم شب‌‌هنگام دقایقی برای قدم‌‌زدن و تنفس هوای تازه به پارک مجاور برویم؟

من فکر می‌‌کنم با شرایط سختی مواجه‌‌ایم؛ چراکه بسیاری از توصیه‌‌های فعلی ما مبنی‌‌بر افزایش فاصله‌‌ی میان افراد است؛ درحالی‌که می‌‌دانیم لذت زندگی در همین ارتباط نزدیک میان افراد است. از این رو، جای هیچ شکی نیست که با وضعیت دشواری مواجه شده‌‌ایم.

دوری‌گزینی اجتماعی می‌تواند ضمن تعدیل فشار وارده بر سیستم درمانی، زمان لازم تا دسترسی به واکسن را در اختیارمان بگذارد.

چگونه باید در شرایط جدید زندگی کرد؟

گرچه نمی‌‌توان اجماع کاملی برای پاسخ تمامی پرسش‌‌های مربوط‌‌به شرایط حضور در محافل اجتماعی یافت، اما در اینجا سعی کرده‌‌ایم خلاصه‌ی نظرات چند تن از کارشناسان حوزه‌‌ی اپیدمیولوژی درمورد برخی از مهم‌ترین پرسش‌‌های افراد عادی را ذکر کنیم.

• آیا می‌‌توانم در شرایط فعلی به رستوران‌‌ها و کافه‌‌ها بروم؟

باتوجه به اولویت اصل دوری‌‌گزینی اجتماعی، حضور افراد در رستوران‌‌ها و کافه‌‌ها به‌‌دلیل افزایش ریسک انتقال منطقی به‌‌نظر نمی‌‌رسد.

•  آیا می‌‌توانم گروه بسیار کوچکی از دوستان یا اقوام نزدیک خود را برای مهمانی به خانه دعوت کنم؟

بهتر است برگزاری مراسم میهمانی با دوستان و اقوام نزدیک تا فرارسیدن شرایط عادی به تعویق افتد و ملاقات‌‌های این‌‌چنینی حتی‌‌الامکان به‌‌صورت مجازی برگزار شوند. توصیه‌‌ی اکید کارشناسان بیش‌‌تر بر محور حداقل‌‌سازی میزان تماس‌‌های مستقیم اجتماعی است؛ با این حال، درصورت لزوم برگزاری هرگونه اجتماع، رعایت نکات بهداشتی و پیشگیرانه نظیرشستشوی مکرر دستان و حفظ فاصله‌‌ی دومتری ضروری خواهد بود.

• آیا می‌‌توانم به فعالیت‌‌های ورزشی یا فرهنگی خود در باشگاه‌‌های ورزشی یا انجمن‌‌ها ادامه دهم؟

حضور در باشگاههای ورزشی و مراکز اجتماع فرهنگی باتوجه با اصل دوری‌‌گزینی اجتماعی توصیه نمی‌‌شود.

• آیا درصورت رعایت فاصله‌‌ی دومتری، می‌‌توانم با یک دوست برای پیاده‌‌روی به بیرون بروم؟

به‌‌نظر می‌‌رسد رفتن به پیاده‌‌روی، دوچرخه‌‌سواری یا طبیعت‌‌گردی به‌‌شرط عدم ورود به نقاط پرازدحام و حفظ فاصله‌‌ی دومتری با سایر افراد ریسک سرایت چندانی در بر نخواهد داشت. با این حال، باید توجه داشت با هر تماس با یک فرد جدید، شانس انتقال بیماری افزایش خواهد یافت. درصورتی‌که می‌‌خواهید با یک دوست که مانند شما علائم ابتلا ندارد، برای پیاده‌‌روی به بیرون بروید، بهتر است ساعات خلوت و مکان‌‌های خالی از جمعیت را برای این کار انتخاب کنید.

• آیا مراجعه به فروشگاه‌‌ها برای خرید خطری در بر خواهد داشت؟

برای خرید اقلام موردنیاز، اولویت با روش خرید آنلاین با امکان تحویل جلوی درب منزل است. درصورت نیاز به مراجعه‌‌ی حضوری به فروشگاه‌‌ها، بهتر است زمان و مکانی برای خرید انتخاب شود که حداقل شانس تماس با سایرین وجود داشته باشد. هرچه دفعات مراجعه به فروشگاه کمتر باشد، شانس انتقال بیماری نیز پایین‌‌تر خواهد بود.

• آیا نمی‌‌توانم از وسایل حمل‌‌ونقل عمومی برای مراجعه به محل کار خود استفاده کنم؟

برای شاغلین، اولویت اصلی در جایگزینی روش‌‌های حضوری با شیوه‌‌های دورکاری است. درصورت نیاز به مراجعه‌‌ی حضوری، استفاده از وسایل نقلیه‌‌ی شخصی و تک‌‌سرنشین نسبت‌به وسایل حمل‌‌ونقل عمومی ارجحیت خواهد داشت. درصورتی‌که ناچار به استفاده از وسایل حمل‌‌ونقل عمومی هستید، ساعات غیرپیک ازدحام را برای رفت‌‌وآمد انتخاب کرده و حتی‌‌المقدور، حداکثر فاصله را با سایر مسافران حفظ کنید. درمجموع، به‌‌نظر می‌‌رسد پیاده‌‌روی تا محل کار گزینه‌‌ی ایمن‌‌تری نسبت‌‌به استفاده از اتوبوس یا مترو باشد.

• آیا باید از برگزاری مراسم جشن عروسی یا تولد خودداری کنم؟

برگزاری هرگونه مراسم غیرضروری نظیر جشن تولد یا عروسی یا شرکت‌‌جُستن در آن‌ها، باتوجه‌‌به مغایرت با اصل دوری‌‌گزینی اجتماعی توصیه نمی‌‌شود. در شرایط فعلی، بهترین راه برای نشان‌‌دادن علاقه و احترام نسبت‌‌به عزیزانتان، حداقل‌‌سازی دفعات تماس با آن‌‌ها است.

• آیا نباید به نزدیکان سالمند خود سر بزنم؟

ملاقات با سالمندان و گروه افراد درمعرض خطر تنها شانس ابتلای آنان را افزایش خواهد داد. باید حتی‌‌الامکان روش‌‌های مجازی را جایگزین بازدیدهای حضوری و غیرضرور کنیم. درصورت نیاز به سرکشی از افراد سالمند، بهتر است تنها یک نفر را در خانواده به‌‌عنوان مسئول انجام این کار تعیین کرد.

• آیا باید از مراجعه به آرایشگاه و دیگر قرارهای غیرضروری خودداری کنم؟

برخی از کارشناسان معتقد هستند که شانس ابتلا به بیماری در چنین مکان‌‌هایی به‌‌علت تماس تک‌‌به‌‌تک افراد چندان زیاد نیست؛ ولی منطق حکم می‌کند که مراجعه به آرایشگاه و مراکز زیبایی تا حد امکان کاهش یابد. پیش‌‌از مراجعه به چنین مکان‌‌هایی باید از رعایت نکات بهداشتی ازسوی پرسنل این مراکز اطمینان حاصل کرد.

• آیا استفاده‌‌از مکان‌‌های اشتراکی در مجتمع‌‌های مسکونی و آپارتمان‌‌ها بلامانع است؟

تجمع در لابی‌‌ها و مکان‌‌های اشتراکی آپارتمان‌‌ها توصیه نمی‌‌شود. درصورت نیاز به مراجعه به چنین مکان‌‌هایی باید ساعات حضور خود را به‌‌گونه‌‌ای تنظیم کنید که امکان تماس مستقیم با سایر همسایگان وجود نداشته باشد.

• آیا باید در خانه نیز روابط خود را با همسر یا سایر اعضای خانواده محدود کنم؟

تماس روزمره با سایر اعضای خانواده درون یک خانه امری اجتناب‌ناپذیر به‌‌نظر می‌‌رسد؛ با این حال، درصورت مشاهده‌‌ی هرگونه علائم ابتلا در بین یکی از اعضای خانواده، توصیه مبنی‌‌بر خودقرنطینگی فرد مشکوک تا زمان اطمینان کامل از سلامت وی خواهد بود.

• آیا درصورت ابتلای خود به بیماری، فرد دیگری می‌‌تواند با شرط رعایت فاصله‌‌ی ایمن در دوران نقاهت به ملاقات من بیاید؟

هر فرد درصورت احراز ابتلا به بیماری باید قرنطینه‌‌ی کامل خود را تا پایان دوره‌‌ی نقاهت مدنظر قرار دهد؛ بدیهی است هرگونه تماس مستقیم با افراد دیگر در چنین شرایطی با ریسک بالای انتقال بیماری همراه خواهد بود.

• آیا در شرایط خودقرنطینگی ناشی از ابتلا، می‌‌توانم برای پیاده‌‌روی به بیرون بروم؟

درصورت زندگی در مناطقی با تراکم پایین جمعیت، فرد مبتلا می‌‌تواند تنها در حیاط یا فضای سبز محل زندگی خود، بدون هرگونه تماس با اشخاص دیگر پیاده‌‌روی کند. قاعده‌‌ی کلی این است که فرد مبتلا از برقراری تماس مستقیم با هر فرد دیگر خودداری کند. موفقیت در قطع زنجیره‌‌ی انتقال بیماری تنها با رعایت عدم تماس فرد بیمار با سایر افراد جامعه مقدور خواهد بود.